XS
SM
MD
LG
XL
Czapki nagłówek

Granaty ręczne i karabinowe
Armii Czerwonej 1918-1945

Zajrzyj!
Zajrzyj!

Publikacja o uniwersalnym przeznaczeniu, polecana dla historyków wojskowości, miłośników techniki wojskowej, a zwłaszcza kolekcjonerów militariów. Jest niezbędnym źródłem wiedzy dla wszystkich zainteresowanych organizacją, działaniami i uzbrojeniem Armii Czerwonej oraz ludowego Wojska Polskiego (LWP).

Jest to pierwsze w Polsce i na świecie opracowanie przedstawiające wyczerpujący wizerunek jednego z podstawowych rodzajów uzbrojenia strzeleckiego. Książka nie ogranicza się do tylko pokazania samych sylwetek granatów i podania ich nazw, jak zazwyczaj stanowi to skromną zawartość licznych publikacji zagranicznych, w tym rosyjskich. W niniejszym opracowaniu szczegółowo zostały omówione przeznaczenie granatów i zasady ich wykorzystywania w walce, prace konstruktorów i organów odpowiedzialnych za stan uzbrojenia wojsk, produkcja przemysłowa, zasady oraz faktyczne realia magazynowania i transportu, nauka użycia granatów i walki nimi, i wreszcie praktyczne zastosowanie w bojach Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945.

Tylko w tej książce czytelnik znajdzie pokazane razem, bo w istocie połączone ze sobą ciągiem zależności przyczynowo-skutkowych, problemy funkcjonowania części składowych systemu uzbrojenia Armii Czerwonej w granaty ręczne i karabinowe. Ta specyficzna broń o cechach amunicji, zwana przez Czerwonoarmistów „kieszonkową artylerią”, od czasów I wojny światowej była podstawowym, czasami jedynym, wsparciem piechoty w walce czynionej karabinem, bagnetem i łopatką. Przeznaczenie granatów dyktowały potrzeby pola walki. I tu zaczyna się historia tego co radzieckie służby zaopatrzenia artyleryjskiego i chemicznego uznały za nieodzowne aby weszło do zestawu uzbrojenia piechoty.

Pracowano nie tylko nad konstrukcją granatów, ale także nad taktyką ich użycia, żeby w boju efektywnie były wykorzystywane rozpryskujące się odłamki i rozchodząca fala uderzeniowa, siła krusząca nawet stal, generowane kłęby dymu, rozlewające się płomienie i tlący się żar, albo emitowane światło. Stąd wynikała specyfika taktyki stosowania poszczególnych rodzajów granatów, którą starano się wpajać żołnierzom za pomocą odpowiednich programów szkoleniowych. Stale je doskonalono, ale wojna ograniczyła czas jaki można było na to przeznaczyć przed wysłaniem ludzi na front. Tenże pochłaniał coraz więcej amunicji, a tymczasem w latach 1941-1942 z koniecznym wzrostem produkcji kłóciły się starania o ratowanie przemysłu ewakuacją dla ochrony przed zniszczeniem w strefie działań wojennych. Wszystkie te problemy zostały szczegółowo opisane, tak jak rozwinięcie produkcji kooperacyjnej na bezkresnym obszarze ZSRR i ogrom dalszych starań o właściwe przechowywanie odbieranych z fabryk dziesiątków tysięcy granatów. Nie pominięto wysiłku włożonego w dostarczanie ich pod wskazany adres, o danym czasie w niezbędnej ilości. Jest też o kłopotach z ochroną tego majątku przed utratą od lekceważenia zasad bezpieczeństwa lub skutkiem działań wroga. Sporo miejsca poświęcone jest epizodom z wydarzeń frontowych, w których swą rolę odegrały granaty.

Istotną część publikacji stanowi katalog materiału uzbrojenia. Zawiera precyzyjne rysunki, pokazujące wygląd i budowę dziesiątków typów granatów ręcznych i karabinowych jakie w przedstawionym blisko trzydziestoletnim wycinku funkcjonowania sił zbrojnych ZSRR trafiły do ich arsenału. Pokazanych jest wiele nie znanych powszechnie wzorów, jak choćby ceramiczne granaty ćwiczebne albo dodatkowy ładunek do granatu zaczepnego czyniący zeń granat przeciwczołgowy. Powszechnie znane jest istnienie butelek zapalających, lecz mało kto wie czym je napełniano i co zawierały ich zapalniki. Zobaczyć można zapomniane garłacze: do wystrzeliwania tylko granatów sygnalizacyjnych, służący do miotania butelek zapalających, a nawet do zwalczania budowli fortyfikacyjnych i czołgów za pomocą głowic niemieckiego Panzerfausta, który pojawił się pod koniec wojny. Tylko w tej jedynej publikacji są też przedstawione opakowania do magazynowania i transportu granatów oraz ekwipunek do ich przenoszenia w polu.

Temat granatów Armii Czerwonej znalazł swą kontynuację w szeregach LWP powołanego do życia w 1943 r. przez ZSRR. Detalicznie opisano co, gdzie i kiedy do niego trafiało, i jak ta broń została wykorzystana na froncie. Koniec wojny był jednocześnie końcem bezpłatnych dostaw uzbrojenia dla sił zbrojnych nowej Polski Ludowej, która w gorączce odbudowy kraju ze zniszczeń musiała znaleźć sposoby i środki na zaopatrzenie materiałowe wojska. Oprócz troski o zachowanie zapasu z wojennych dostaw w technicznej sprawności, w procesie tym przez pierwszą powojenną dekadę powstały ciągi technologiczne zdolne zabezpieczyć zaopatrzenie LWP w granaty dotychczas stosowanych typów. Było to pasmo piętrzących się trudności z uzyskaniem niezbędnej jakości i wydajności. Był to też okres prób wprowadzenia do użytku nowocześniejszych granatów własnego pomysłu niż wzory z minionej wojny, lecz starania w tym kierunku generalnie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Wszystkie te wątki przybliża niniejsza publikacja, która jest pierwszym polskim opracowaniem prezentującym i podsumowującym powstanie, rozwój i efekty działania jakiegoś – ważnego wbrew pozorom – sektora rodzimego przemysłu obronnego w okresie istnienia PRL.

Ostatnia część oczywiście pokazuje sylwetki wyprodukowanych w Polsce po roku 1945 granatów, opakowań na skorupy i zapalniki, sposoby ich znakowania oraz używany ekwipunek do noszenia granatów przez żołnierzy. Zatem książka zawiera wiedzę trudną do odnalezienia gdzie indziej, jest tam mnóstwo informacji wręcz nie do zdobycia innym sposobem niż wzięcie jej do ręki. Powinna obowiązkowo znaleźć się na bibliotecznej półce każdego zainteresowanego techniką wojskową, a zwłaszcza przy kolekcjach militariów z okresu II wojny światowej i Sił Zbrojnych PRL.

Bogusław Perzyk
Granaty ręczne i karabinowe Armii Czerwonej 1918-1945 i radzieckie granaty
ręczne w Wojsku Polskim 1945-1955



Warszawa 2009 ISBN 978-83-907405-2-2
format A4, oprawa twarda szyta, papier kredowany, 582 strony, ciężar 2,3 kg
321 fotografii (w tym 148 archiwalnych), 39 grafik archiwalnych, 550 rysunków
podpisy do wszystkich ilustracji też w języku angielskim

Cena 1 egz. wraz z kosztem wysyłki pocztowej paczką zwykłą na teren kraju
179,00- zł. Wpłata na konto:

MBP – Bogusław Perzyk 84 1320 1537 2972 7737 2000 0002

Wysyłka w terminie do 4 dni od daty wpływu przelewu bankowego – na podany adres wpłacającego, jeśli brak innej dyspozycji w tytule przelewu. W razie wątpliwości kontakt e-mail lub telefoniczny.