Pierwotnym sposobem opieki nad tym co w przyszłości stanie się zabytkiem jest zbieractwo. A więc opieki nad tym co właśnie dostało się na margines potrzeb człowieka, dołączyło do dóbr już bezużytecznych, nad rzeczami porzuconymi a mogącymi mieć jakąś wartość materialną, nad pamiątkami obdarzanymi przez nas wartością sentymentalną itp. Dalej jest kolekcjonerstwo, czyli gromadzenie wybranych składników dziedzictwa kulturowego o parametrach ustalonych przez twórcę zbioru i układanych przez niego w logiczny ciąg. Posiłkuje się ono waloryzacją i selekcją dóbr już zebranych oraz poszukiwaniem ściśle określonych obiektów wśród dóbr losowo rozproszonych w przestrzeni bytu człowieka. Podkreślić należy, że istota kolekcji polega nie tyle na utrzymaniu obiektów w dobrej kondycji fizycznej, co na podtrzymywaniu ich tożsamości kulturowej. Muzealnictwo nie jest sposobem opieki nad zabytkami, lecz formą tejże opieki. Nie ma muzeum bez kolekcji, a te zawsze powstawały dzięki staraniom kolekcjonerów. Misja społeczna kolekcjonerskich inicjatyw jest niezmienna – kształtowanie i uzupełnianie zasobu dóbr kultury przeznaczonych do przekazania następnym pokoleniom, aby przetrwała cząstka świata w jakim żyli ich przodkowie.

Militaria to jedna z wielu gałęzi kolekcjonerstwa, które z kolei ma masę wątków. W zależności od branej pod uwagę systematyki, powstają kolekcje nastawione na określony rodzaj obiektów, ich przeznaczenie, wytwórców, użytkowników, czas powstania, związki z określonymi wydarzeniami itp. Wszystko są to źródła do badań historycznowojskowych. Co więcej, trudno mówić o rzetelności takich badań bez sposobności do namacalnego poznania np. dawniejszych technicznych zdolności wytwórczych materiału uzbrojenia, ograniczeń w taktyce walki z uwagi na walory tego co ją kiedyś wspierało, oraz bez poczucia więzi z branym pod uwagę miejscem i czasem. Właśnie to daje kontakt z militariami.

Wspomniane wyżej role pełni własna kolekcja militariów, założona w roku 1973 i licząca teraz około 2000 pozycji. Niezależnie od kilku wątków monotematycznych, zasadniczym w niej kierunkiem jest kompletowanie sylwetek żołnierzy armii niemieckiej, rosyjskiej i polskiej z I i II wojny światowej oraz ludowego WP z lat 1945-1990. Oba te bloki zawierają po ponad 50 sylwetek. Wiele z nich jest dedykowanych konkretnym jednostkom wojskowym i wydarzeniom, w których brały udział.